Raadsvoorstel

                       Raadsvoorstel

Aan de gemeenteraad,

Voorstel

1. De Voorjaarsnota 2022 vast te stellen.
2. Het overschot voor 2022, als dit zich daadwerkelijk voordoet bij de jaarrekening, toe te voegen aan de algemene reserve.
3. Een voorbereidingskrediet van € 49.000 beschikbaar te stellen voor vervangen riolering Heer Zegerstraat in Groesbeek.
4. Een aanvullend voorbereidingskrediet van € 370.000 beschikbaar te stellen voor de Revitalisering van de Mallemolen.
5. De begroting 2022 overeenkomstig de voorgaande beslispunten te wijzigen met € 598.000 nadelig.

Inleiding

In de programmabegroting 2022 zijn de ambities, doelen en resultaten beschreven. De
Voorjaarsnota is de eerste rapportage over het begrotingsjaar 2022. In de Voorjaarsnota rapporteren we over financiële afwijkingen en de inhoudelijke voortgang. Hoe ver zijn we met het behalen van de afgesproken resultaten en komen we hiermee dichter bij onze doelen (en ambities).Wij bieden de Voorjaarsnota digitaal aan via een webversie op ons portal https://programmavan.bergendal.nl/

Waar vindt u de stand van zaken van de resultaten in de webversie?
Bij het onderdeel “wat gaan we daarvoor doen” van elk programma noemen we per onderwerp eerst de te behalen resultaten uit de begroting en daarna de stand van zaken van het voorjaar 2022. Bij de paragrafen presenteren we deze informatie op dezelfde wijze. Bij elk programma vermelden we ook welke budgetten we aanpassen, met hoeveel, en geven we een toelichting.

Beoogd effect

Volgens de Financiële Verordening Berg en Dal 2021 informeren wij de gemeenteraad over de inhoudelijke en financiële afwijkingen die zich voordoen in de uitvoering van de lopende begroting 2022. De eerste rapportage over 2022 is de Voorjaarsnota.

Argumenten

In de Voorjaarsnota zijn per programma de mutaties aangegeven en toegelicht.
De grootste verschillen zijn:

Algemene uitkering
De algemene uitkering is bijgesteld volgens de decembercirculaire 2021. Per saldo ontvangen we in 2022 een hogere algemene uitkering van € 534.000. Een deel hiervan werkt door naar diverse uitgavenbudgetten. Zie de tabel hieronder.
Het effect op het begrotingssaldo is structureel € 177.000 voordelig. De algemene uitkering stijgt doordat diverse maatstaven zijn bijgesteld.
We hebben u hierover eerder geïnformeerd, zie de schriftelijke mededelingen bij de raadsvergadering van 19 mei 2022.

Voorbereidingskrediet vervangen riolering Heer Zegerstraat Groesbeek
Medio 2021 is er een verzoek gekomen van bewoners aan de Heer Zegerstraat in Groesbeek om een of twee woningen bij te mogen bouwen. In de huidige situatie loopt er echter een riool onder deze particuliere kavel door. De Heer Zegerstraat is opgenomen in het MeerjarenInvesteringsPlan (MIP) voor uitvoering in 2025. De bewoners hebben nu het verzoek bij de gemeente neergelegd om dit project eerder uit te voeren, zodat zij eerder met de bouw van de woning(en) zouden kunnen beginnen. Om dit mogelijk te maken vragen wij nu een voorbereidingskrediet van € 49.000,-. De kapitaallasten (€ 1.960 per jaar) nemen we mee bij het opstellen van de begroting 2023.
In het nog op te stellen MIP 2023 (voor de begroting 2023) halen we ook het restant voorbereidingskrediet en de uitvoering naar voren.

Aanvullend voorbereidingskrediet Revitalisering de Mallemolen
In de vergadering van de raad op 21 oktober 2021 is voor de revitalisering van de Mallemolen een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van € 155.000 voor architectkosten en technische adviezen. Om te komen tot een goed onderbouwd raadsvoorstel moeten we nog een aantal andere kosten maken waarmee in dit voorbereidingskrediet geen rekening is gehouden. Te noemen zijn inschakeling van externe expertise voor onder meer het opzetten van exploitatiemodellen, adviezen energie en fiscalist, maar ook gemeentelijke apparaatskosten en de inhuur van een projectleider. Ook hebben we kosten voor de noodvoorziening voor Agora onderwijs gemaakt. In totaal is een aanvullend voorbereidingskrediet nodig van € 370.000. We hebben u hierover eerder geïnformeerd, zie de schriftelijke mededelingen bij de raadsvergadering van 23 juni 2022.

Naast de hiervoor genoemde onderwerpen spelen er een aantal algemene ontwikkelingen die financiële gevolgen voor de begroting hebben.

Coronacrisis
Wij hebben in de begroting 2022 geen rekening gehouden met de eventuele financiële gevolgen van de coronamaatregelen. In deze voorjaarsnota hebben we de extra kosten voor verkiezingen van de gemeenteraad als gevolg van de coronamaatregelen geraamd, alsmede de rijksbijdrage. De coronamaatregelen zijn op dit moment beëindigd. Het is nog onduidelijk wat het na-ijleffect van deze maatregelen voor onze gemeente betekent en/of er in het najaar nieuwe maatregelen volgen, mocht het virus weer opkomen. Uit de media valt te vernemen dat er mogelijk een groter beroep op jeugdhulp wordt gedaan en het aantal faillissementen zal toenemen. We kunnen nu de financiële gevolgen hiervan en de eventuele compensatie van het rijk niet inschatten.
De coronagelden die we in 2021 hebben ontvangen zijn niet allemaal besteed. Het restant hevelen we bij de jaarrekening 2021 over naar 2022.

Opvang vluchtelingen Oekraïne
In deze voorjaarsnota ramen we een budget van € 1,4 miljoen voor de noodopvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Wij zijn hierbij uitgegaan dat een noodopvang gedurende 6 maanden plaatsvindt en dat het rijk de kosten volledig vergoedt. De duur van de oorlog in Oekraïne is niet in te schatten. Zolang deze situatie bestaat, betekent dit een extra taak voor onze gemeente. Dit gaat ten koste van de reguliere werkzaamheden. Ook zetten we extra medewerkers in voor onder andere burgerzaken, zorgloket, inkomen en participatie.

Regeerakkoord
Op 15 december 2021 is het nieuwe Regeerakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst' gepresenteerd. Op basis van dit Regeerakkoord is de verwachting dat we extra rijksgelden krijgen voor de jaren 2022-2025. Het rijk heeft na 15 december met een aantal grote tegenvallers te maken die mogelijk nog tot bijstelling van het regeerakkoord leiden. We moeten nog officieel bericht van het rijk krijgen wat het regeerakkoord daadwerkelijk financieel voor ons betekent. Dit zal voor wat betreft de algemene uitkering gebeuren in de Meicirculaire 2022 Gemeentefonds.

Inflatie
Diverse oorzaken, zoals het tekort aan grondstoffen, groeiende economie, conflict tussen Rusland en Oekraïne leiden sinds enige tijd tot een hogere inflatie dan die we gewend zijn. Deze hogere inflatie heeft mogelijk financiële gevolgen voor onze begroting. In deze voorjaarsnota hebben we een paar begrotingsposten aangepast. Voor sommige begrotingsposten zijn prijsafspraken gemaakt. Vooralsnog volgen we de ontwikkelingen en komen zo nodig bij de najaarsnota met budgetaanpassing. Mogelijk krijgen we een hogere algemene uitkering omdat deze uitkering gekoppeld is aan de rijksuitgaven. Deze uitgaven stijgen ook door inflatie.

Personele ontwikkelingen
Er is op dit moment sprake van een hoge mate van verloop in onze organisatie. Het is een ontwikkeling die we ook bij andere gemeenten en sectoren zien.
Dit grotere verloop leidt tot veel vacatures en tot een hoge werkdruk bij de zittende medewerkers.
Ook worden we geconfronteerd met een hoger ziekteverzuim. En vooral met langdurige uitval.
Al met al betekent dit dat we veel mensen moeten inhuren om de gaten te dichten, zodat we de dienstverlening door kunnen laten gaan. Dit leidt tot extra kosten, omdat ook de tarieven voor externe inhuur aan het stijgen zijn.

Tegelijkertijd merken we dat het door de krappe arbeidsmarkt moeilijk is om nieuwe medewerkers te vinden. Er is schaarste in vele vakdisciplines.
Daardoor merken we dat we onze wervingsstrategieën aan moeten passen. Daarvoor hebben we ook extra tijd en geld nodig. Tijd om een goede aanpak en de juiste strategie te bedenken. Middelen om andere/extra wervingsmethoden in te zetten wanneer dat noodzakelijk is. En om door te pakken met arbeidsmarktcommunicatie voor de lange termijn. De extra aandacht die werving en selectie vraagt, vraagt ook extra inzet van de organisatie. Juist bij moeilijk in te vullen vacatures zorgt dit voor extra werkdruk. Omdat de werkzaamheden opgevangen moeten worden zolang de vacature nog niet gevuld is. Maar ook omdat het een aantal maanden duurt voordat een nieuwe collega volledig op sterkte meedraait. Het is in dit soort gevallen goed om onszelf af te vragen of onze ambities nog reëel zijn of dat we onze ambities bij moeten stellen.

Kanttekening

We rapporteren naar de toestand van begin april
De informatie in de Voorjaarsnota is gebaseerd op de informatie die begin april bij ons bekend was. Nieuwe mutaties, ontwikkelingen en de gevolgen van het coronavirus nemen we mee in de Najaarsnota. Tussentijds informeren wij u over onder andere over de meicirculaire en andere ontwikkelingen van enige omvang.

Algemene teksten wijzigen in principe niet
In de Voorjaarsnota staan een aantal algemene teksten die we over hebben genomen uit de begroting 2022. Deze teksten wijzigen we in principe niet. Het kan zijn dat daardoor de inhoud niet helemaal actueel is op dit moment.

Financiële onderbouwing

Welk financieel beeld laat de Voorjaarsnota zien?
Op 4 november 2021 heeft de gemeenteraad de Programmabegroting 2022 vastgesteld. Het begrotingssaldo van de primaire begroting was € 78.000 positief. Tegelijkertijd is de eerste begrotingswijziging vastgesteld (€ + 659.000). Daarin zijn onder andere meegenomen de bijstelling van de Algemene uitkering op basis van de septembercirculaire 2021, Revitalisering de Mallemolen, formatie-uitbreiding en het terugdraaien van een aantal bezuinigingen.
Het begrotingsoverschot na de 1e begrotingswijziging was € 736.000 voordelig.

Volgens genomen besluiten en de ontwikkelingen en afwijkingen die in deze Voorjaarsnota zijn vermeld stellen we het begrotingssaldo nu met € 598.000 nadelig bij.
Het begrotingssaldo komt daarmee op € 139.000 voordelig. Zie onderstaande tabel.

Als we, na het opstellen van de jaarrekening 2022, werkelijk een positief rekeningresultaat hebben, dan voegen we dit toe aan de algemene reserve. Dit doen we door de resultaatbestemming bij de jaarrekening.

Het FMP laat vanaf 2023 nog een flink negatief begrotingssaldo zien. In 2022 is een compensatie gegeven voor het tekort op jeugdhulp naar aanleiding van een uitspraak van de Commissie van Wijzen. Voor de volgende jaren (vanaf 2023) is deze compensatie niet verwerkt in onze begroting, omdat dit nog niet definitief was. De compensatie is meegenomen in het Regeerakkoord. Daarnaast zijn in het Regeerakkoord diverse andere ontwikkelingen opgenomen, onder andere wonen en klimaat. We verwachten hierover meer duidelijkheid in de meicirculaire 2022. Hierover volgt een raadsinformatienota en we nemen dit mee bij het opstellen van de begroting 2023. In de uitgangspuntennotitie voor de begroting 2023 geven wij wel vast een eerste doorkijk wat het Regeerakkoord voor onze financiën betekent. Deze notitie komt tezamen met deze voorjaarsnota in de raad van 14 juli 2022.

Hieronder staat het overzicht van het verloop van de algemene reserves.

Om u een goed beeld te geven is het saldo van de jaarrekening 2021 (€ 1.896.000) al verwerkt in het saldo van de algemene reserve vrij besteedbaar.

Communicatie

De webversie van de Voorjaarsnota 2022 is te lezen via https://programmavan.bergendal.nl/ .

Aanpak/uitvoering

Na vaststelling zenden wij de Voorjaarsnota 2022 naar de provincie, zodat zij op de hoogte is van de (financiële) ontwikkeling van onze gemeente.

Burgemeester en wethouders

Bijlagen digitaal ter inzage

• Voorjaarsnota 2022

Bijlage ter inzage griffier

De raad van de gemeente Berg en Dal;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 7 juni 2022.

overwegende dat in de Voorjaarsnota de nu te verwachten mutaties in de begroting 2022 naar de stand van april 2022 zijn verwerkt;

b e s l u i t  :

1. De Voorjaarsnota 2022 vast te stellen.
2. Het overschot voor 2022, als dit zich daadwerkelijk voordoet bij de jaarrekening, toe te voegen aan de algemene reserve.
3. Een voorbereidingskrediet van € 49.000 beschikbaar te stellen voor vervangen riolering Heer Zegerstraat in Groesbeek.
4. Een aanvullend voorbereidingskrediet van € 370.000 beschikbaar te stellen voor de Revitalisering van de Mallemolen.
5. De begroting 2022 overeenkomstig de voorgaande beslispunten te wijzigen met € 598.000 nadelig.

Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Berg en Dal
op 14 juli 2022,

De raadsgriffier,         De voorzitter,